Rus Tarafının Durumu

Ortada iki kolordulu Sarıkamış Grubu, kuzeyde Oltu Grubu, güneyde Murat havzasında Erivan Grubu olarak üç gruba ayrılıyordu.

Fotoğraf: Rus Çarı II. Nikolay

Fotoğraf: General Mişlayevski
(General Daşkov hasta olduğu için rus ordusuna vekalet ediyordu)

Fotoğraf: Ordu Kurmay Başkanı General Yudeniç
(Cepedeki Sarıkamış gurubu komutanı General Berhman'la ters düşüp Türk kuşatmasının farkına varıp Sarıkamışa Kuvvetleri toplayan Rus galibiyetinin mimarı)

Kroki: Rus Ordusunun yerleşimi

Teçhizat - Silah - Lojistik Durumları:

Fotoğraf: Rus askerleri

Fotoğraf: Rus askerleri intikal halinde

Fotoğraf: Kar Çocukları

Öncelikle ellerinde bulunan topları bizimkilerden hem güçlü, hem de daha uzun menzilliydi. Dolayısıyla, birliklerimizi uzak mesafelerden ateş altına alabiliyorlardı. Gerilerde taciz olmadıkları için lojistik destekleri de iyiydi (Bu arada aşiret tümenlerine bu taciz görevi verilmişti. Fakat Enver Paşa’nın planlarının aksine bu Tümenler başıbozukluk içinde sadece iaşe yükü olmuşlar, hatta kısa bir süre sonra kendiliğinden dağılmışlardır.).

Teçhizatları da son derece iyiydi. Kaputları, kışlık elbiseleri, içlerinde kalın yünlü yelekleri, miflonlu ve nalçalı uzun çizmeleri, kara papakları ve çağla konservesi, şaraplı peksimetleriyle tipik bir Rus görünümündeydiler. Genellikle bu tip soğuk iklimlerde yaşadıklarından bize göre daha dayanıklıydılar. Hatta bu koşullara alışkın bu askerlere “Kar çocukları” denilirdi. Onlar için en büyük marifet, tipili ve karlı havalarda, yorgun Mehmetçiğin üzerine, aniden yerden biter gibi ortaya çıkmak; süngü, bıçak ya da ateşli silahlarlarıyla baskın yaparak aynı şekilde ortadan kaybolmaktı. Bir Türk askeri bir Rus’u öldürdüğünde onun ilk olarak içindeki yünlü yeleği alır, komutanları kızdığı için çizmelerine ve diğer teçhizatına dokunmazlardı.

Fotoğraf: Sarıkamış topçu tepede Cihangir Akşit tarafından yapılan siper kazısında bulunan rus badem konservesi
(Aslı İstanbul Harbiye Askeri Müzesindedir)

Fotoğraf: Rusların seyyar mutfakları

Aslında buraya kadar belirtilenleri Genelkurmay Harekat Şube Müdürü Kurmay Binbaşı Ali İhsan’ın (Sabis) Başkomutan Enver Paşa’ya yazdığı raporla özetlemek mümkündür:

“Osmanlı Ordusu bugün bir taarruz harbi, bilakis kış seferi yapacak halde değildir. Çıplaklık derhal vahim tesirlerini gösterecek ve Ordu harpten ziyade dizanteri, kolera gibi hastalıklardan bitecektir.”