İkinci Gün (23 Aralık 1914)

Kroki: 23 Aralık 1914

11'inci Kolordu:

Güneyde 11'inci Kolordu ve 2'nci Süvari Tümeni taarruzlarını tekrarlamış, düşmanla sıkı bir temas sağlamışlardı.

9'uncu Kolordu:

Bugün kötü hava koşullarına ve yerdeki bir metre kara rağmen, 29'uncu Tümen Nurşin’e (Esenyurt) varmıştı. 17'nci Tümen de kolbaşıyla Çatak’a girdi. 28'inci Tümen de Pitgir’e ulaşmıştı. Ancak, giderek artan tipi ve fırtına erzak ve cephane kollarının daha ileriye gitmesini önlüyordu. İlk kez birliklerin cephanelerini idareli kullanmaları ve yiyecek ihtiyaçlarını bulundukları yerden karşılamaları emrediliyordu. Yani 9'uncu Kolordu, ikinci gün ikmal zorluğuna uğramıştı. Üstelik sahra topları derin kar nedeniyle saplanıp kalıyor, çok ağır ilerliyordu. Tümenler arasında da irtibat kalmamıştı.

Kroki: 23 Aralık 1914

10'uncu Kolordu:

Bugün Oltu mevziindeki düşmana doğru, sağ ve sol kanatları kuşatacak tarzda taarruza başladı. 31'inci Tümen kendi inisiyatifi ile Oltu’ya yanaştı. Bu sırada kuzeyden ateş yedi. Bunun üzerine birden bu iki birlik arasında muharebe başladı. Toplar, tüfekler ateş kusuyordu. Derken birlikler birbirlerine bu şekilde taarruza başladılar. Ateş yağmuru içinde 600 - 700 m yaklaştıklarında ani bir şekilde durdular. Ateş kesildi. Yürekler acısı yanlışlık anlaşılmıştı. 31'inci ve 32'nci Tümenler birbirleriyle çarpışmışlardı. Subaylar, Astsubaylar, Mehmetçikler bir anda birbirlerine doğru koşup kucaklaştılar, hemen hepsi ağlıyorlardı. Evet, bu yanlışlıktan dolayı 24 bölük 4 saat kadar birbirleriyle amansızca çarpışmışlardı. Sebebi de irtibatsızlıktı. Soğuğun verdiği acılara bu da eklenmişti. 2000’e yakın kayıp vardı. (Şerif Bey)

Oltu’ya öğlene doğru girildi. 30'uncu Tümen, Fethibey Müfrezesiyle birlikte Lispek’e geldi ve gece yapılan süngü hücumuyla, düşman geriye atıldı. 10'uncu Kolorduya insan takatinin üzerinde hareketler yaptırılıyordu.

Bu muharebeler sonucunda Kur.Alb. Hafiz Hakkı Tuğgeneral rütbesine yükseltilmiştir.

Fotoğraf: Oltu (bugün)

Genel Özet:

Birlikler yorulmuşlardı. Oysa daha uzun yolları vardı, irtibatlar yok denecek kadar azdı. Soğuk acımasızdı. Üstelik çeviklik sağlasın diye, 30'uncu Fırka ile Fuatbey Müfrezesi çanta ve kaputlarını Kaleboğazı’nda bırakmışlardı.